Ο πρωκτός, το τελευταίο τμήμα του γαστρεντερικού συστήματος, αποτελεί περιοχή εκδήλωσης διαφόρων καλοήθων νοσημάτων που ταλαιπωρούν μεγάλο αριθμό ασθενών λόγω της συχνής εμφάνισής τους. Παθήσεις όπως η αιμορροϊδοπάθεια  και τα συρίγγια ή αποστήματα της περιοχής προκαλούν καθημερινά συμπτώματα, που επηρεάζουν την καθημερινότητα των ασθενών αλλά και την ικανότητα για καθημερινή εργασία και δραστηριοποίηση.

Αιμορροϊδοπάθεια

Οι αιμορροΐδες είναι φυσιολογικές φλεβικές δομές του πρωκτού, η διάταση των οποίων προκαλεί συμπτώματα με τα οποία είναι εξοικειωμένο μεγάλο τμήμα του πληθυσμού. Μπορούν να διακριθούν σε 4 κατηγορίες ανάλογα με την εντόπιση και την πρόπτωσή τους από τον πρωκτό (αιμορροΐδες 1ου έως 4ου βαθμού). Για την πρόκληση συμπτωμάτων ευθύνεται μία ομάδα παθολογικών καταστάσεων της περιοχής του πρωκτού, που περιλαμβάνει την διάταση των αιμορροϊδικών φλεβών, τη χαλάρωση των ιστών που συγκρατούν τις αιμορροΐδες εντός του πρωκτού και τη δυσλειτουργία του σφιγκτηριακού μηχανισμού του πρωκτού.

Συμπτώματα

Υπολογίζεται ότι σχεδόν οι μισοί ασθενείς με αιμορροϊδοπάθεια δεν παρουσιάζουν συμπτώματα.  Οι περισσότεροι ασθενείς αναζητούν ιατρική βοήθεια λόγω παρουσίας αίματος στα κόπρανα, πόνο από θρομβωμένη αιμορροΐδα και κνησμό στην περιοχή του πρωκτού.

• Η αιμορραγία από τις αιμορροΐδες είναι συνήθως ανώδυνη και σχετίζεται σχεδόν πάντα με τις κενώσεις. Ωστόσο, μπορεί να συμβεί και ανεξάρτητα από αυτές. Το αίμα έχει συνήθως ζωηρό, κόκκινο χρώμα και επαλείφει εξωτερικά τα κόπρανα στο τέλος μιας κένωσης.  Σε σπάνιες περιπτώσεις, η χρόνια απώλεια αίματος προκαλεί αναιμία, που εκδηλώνεται με αδυναμία, κόπωση και κεφαλαλγίες (πονοκέφαλοι)
• Ήπια ακράτεια κοπράνων μπορεί να συνοδεύει την αιμορροϊδοπάθεια με τη μορφή βλεννωδών εκκρίσεων ή κοπρανωδών υγρών που διαβρέχουν την περιοχή του πρωκτού κατά τη διάρκεια της ημέρας
• Δερματικές πτυχές στην περιοχή του πρωκτού μπορεί να δημιουργούν δυσκολίες στην καθαριότητα της περιοχής αλλά και ερεθισμό του περιπρωκτικού δέρματος
• Οξύς και ισχυρός πόνος μπορεί να προκληθεί από θρόμβωση μιας εξωτερικής αιμορροΐδας.  Το δέρμα γύρω από τον πρωκτό έχει πλούσια νεύρωση και έτσι, η θρόμβωση των εξωτερικών αιμορροΐδων είναι συνήθως πιο επώδυνη από αυτή των εσωτερικών.

Χειρουργική θεραπεία

Η χειρουργική αφαίρεση των αιμορροΐδων είναι αποτελεσματική θεραπεία για ασθενείς με συμπωματική αιμορροϊδοπάθεια, αλλά πρέπει να εφαρμόζεται όταν πληρούνται οι κατάλληλες ενδείξεις. Η αιμορροϊδεκτομή, όταν εφαρμόζεται ορθά, ανακουφίζει από τα συμπτώματα και ελαχιστοποιεί την πιθανότητα υποτροπής σε επιλεγμένους ασθενείς. Ασθενείς με 3ου και 4ου βαθμού αιμορροϊδοπάθεια φαίνεται να ωφελούνται περισσότερο από το χειρουργείο. Ασθενείς που λόγω συννοσηρότητας ή αντιπηκτικής αγωγής δεν μπορούν να υποβληθούν σε παρεμβάσεις εκτός νοσηλείας, ωφελούνται επίσης από τη χειρουργική θεραπεία. Στην χειρουργική θεραπεία περιλαμβάνονται οι παρακάτω τεχνικές:

1. Συμβατική αιμορροϊδεκτομή (αιμορροϊδεκτομή κατά Milligan-Morgan)
2. Απολίνωση αιμορροϊδικών αρτηριών υπό υπέρηχο (HAL)
3. Αιμορροϊδεκτομή με συρραπτικό μηχάνημα (επέμβαση κατά Longo)

Πρόπτωση ορθού

Η πρόπτωση ορθού δημιουργείται όταν ιστός που απαρτίζει το τοίχωμα του ορθού, προβάλλει έξω από τον πρωκτό. Η κατάσταση αυτή είναι πιο συχνή σε ηλικιωμένες γυναίκες αλλά μπορεί να συμβεί σε άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικίας. Η κυκλική πρόπτωση ολόκληρου του τοιχώματος του ορθού χαρακτηρίζεται ως ολική πρόπτωση, ενώ η πρόπτωση μόνο του βλεννογόνου, μερική πρόπτωση. Οι πολύτοκες γυναίκες (γυναίκες με πολλούς φυσιολογικούς τοκετούς) είναι πιο πιθανό να παρουσιάσουν τη νόσο.  Η χρόνια δυσκοιλιότητα και διάρροια ενοχοποιούνται επίσης για την πρόκληση της νόσου.

Η ύπαρξη ανατομικών ανωμαλιών ή λειτουργικών διαταραχών του πυελικού εδάφους και προηγηθήσα χειρουργική επέμβαση μπορούν να οδηγήσουν σε πρόπτωση ορθού. Ο πόνος, αν και μπορεί να εμφανίζεται με τη μορφή μη τυπικών κοιλιακών ενοχλήσεων, δεν είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου. Αντίθετα, στη συνήθη συμπτωματολογία της πάθησης ανήκουν αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου που προκύπτουν από την μη φυσιολογική  κένωσή του κατά την αφόδευση όπως και η ψηλάφηση μίας μάζας που προπίπτει από τον πρωκτό.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Η οριστική θεραπεία της πρόπτωσης ορθού είναι χειρουργική και προσφέρεται σε ασθενείς που μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργείο, αλλά και σε όσους η συντηρητική αντιμετώπιση (διαιτητικές συστάσεις, πυελικές ασκήσεις) αποτυγχάνουν να βελτιώσουν τα συμπτώματα. Το χειρουργείο μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι πολύπλοκο και έτσι, αναγκαία κρίνεται η λεπτομερής προεγχειρητική εκτίμηση και σχεδιασμός της χειρουργικής θεραπείας  από εξειδικευμένο χειρουργό. Στις επεμβάσεις για την πρόπτωση ορθού συγκαταλέγονται:

1. Διακοιλιακή ορθοπηξία (επέμβαση από την κοιλιά για την καθήλωση του ορθού) με ή χωρίς αφαίρεση τμήματος παχέος εντέρου (σιγμοειδούς)
2. Περινεϊκή ορθοσιγμοειδεκτομή (αφαίρεση τμήματος του ορθού/σιγμοειδούς από το περίνεο- Επέμβαση κατά Altemeier
3. Περινεϊκή βλεννογονεκτομή με μυϊκή αναδίπλωση- Επέμβαση κατά  Delorme

Ραγάδα πρωκτού

Η πρωκτική ραγάδα είναι μία από τις πιο κοινές καλοήθεις παθήσεις της περιοχής του πρωκτού και συχνή αιτία πόνου και αιμορραγίας στην περιοχή. Ουσιαστικά είναι ένα σκίσιμο στο δέρμα του πρωκτού που επεκτείνεται μέχρι το εσωτερικό του πρωκτικού αυλού. Τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια πόνου και μικροαιμορραγίας μπορούν να οδηγήσουν σε ένα σκίσιμο που δεν επουλώνεται, την χρόνια ραγάδα. Η ραγάδα είναι ως επί τω πλείστον μονή και εντοπίζεται συνήθως στη μεσότητα του πρωκτού, στην οπίσθια πλευρά.

Τοπικός τραυματισμός από δυσκοιλιότητα, τοκετό ή σεξουαλική επαφή, ενοχοποιούνται για την πρόκληση της νόσου. Σε σπάνιες περιπτώσεις, η ραγάδα μπορεί να συνοδεύει συστηματικές νόσους όπως οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, η κακοήθεια ή σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Οι ραγάδες μπορούν να διακριθούν σε οξείες και χρόνιες, ανάλογα με τη διάρκεια εμφάνισής τους.

Χειρουργική θεραπεία

Οι οξείες ραγάδες και οι χρόνιες, στην αρχική φάση, είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά. Η χειρουργική θεραπεία είναι απαραίτητη για τις χρόνιες ραγάδες και όλες τις περιπτώσεις που η συντηρητική αντιμετώπιση έχει αποτύχει. Η αποτελεσματικότερη θεραπεία θεωρείται η σφικτηροτομή (μερική διατομή) του έσω σφιγκτήρα του πρωκτού. Η επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί με την ανοικτή ή την κλειστή μέθοδο.

Εναλλακτικές χειρουργικές τεχνικές επιλέγονται σε ασθενείς που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για ακράτεια κοπράνων. Έτσι, μετά από ανάλυση των ιδιαιτεροτήτων του κάθε περιστατικού, μπορεί να εφαρμοστούν μέθοδοι όπως η απλή εκτομή της ραγάδας ή η δημιουργία δερματικού κρημνού.  

Σε κάθε περίπτωση, η εξειδικευμένη γνώση των ιδιαιτεροτήτων της χειρουργικής αντιμετώπισης των πρωκτολογικών παθήσεων και η ενδελεχής αξιολόγηση του κάθε ασθενή ξεχωριστά, εξασφαλίζει τα βέλτιστα χειρουργικά αποτελέσματα σε συνδυασμό με την ελαχιστοποίηση  των χειρουργικών επιπλοκών.

Αντιμετώπιση από τον Χειρουργό Dr Γ. Σωτηρόπουλο

• Επεμβάσεις για χρόνια συρίγγια
• Επεμβάσεις για πρόπτωση πρωκτού
• Επεμβάσεις για ραγάδα πρωκτού
• Χειρουργική αντιμετώπιση αιμορροϊδοπάθειας (αιμορροϊδεκτομή κατά Milligan-Morgan, επέμβαση HAL, επέμβαση κατά Longo)